Dodo

Betekenis van de naam Dodo

Verkorte Friese naam mogelijk afkomstig van het Germaanse woord 'diet' = "volk". De naam betekent dus misschien "van het volk".

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Dodo: Dido, Doado, Doede, Doeke, Doekele, Doetse, Doewe, Dodo, Dodon (Frans).

Vrouwennamen afgeleid van Dodo: Doecilia, Doedtsje, Doete, Doetsje.

Dodo

Sint Dodo van Haske, is ook bekend als Dodo van Asch; Dodon, Doda, Doede, Dodo van Bakkeveen; of Rudolf van Haska. Hij is gestorven op 30 maart 1231.

Zoals dat bij veel oude heiligen het geval is, valt ook bij Dodo van Haske moeilijk uit te maken wat in zijn levensverhaal echt is gebeurd en wat moet worden beschouwd als vrome legende. Je kunt je afvragen of dat van groot belang is, als het verhaal tot nadenken aanspoort is het immers de moeite van het lezen waard.

Dodo wordt in Friesland geboren in de twaalfde eeuw.
Als jongen is het een voorbeeldig kind, sociaal voelend en goed voor zijn ouders.

Eigenlijk tegen zijn zin, maar daartoe aangespoord door zijn vrienden, treedt Dodo in het huwelijk. Samen met zijn vrouw en zijn moeder treedt hij na korte tijd in in het dubbel klooster Mariëngaarde bij Hallum. Dodo leeft daar als een vroom en godsvruchtig koorheer.

Siardus (overleden 1230) is in die tijd de zeer geliefde abt van de Norbertijnen van Mariëngaarde. Zeer ongebruikelijk werkt deze abt eigenhandig mee met het zware werk op het land en bij het aanleggen van dijken. Hij zorgt dat hij er altijd voor open staat als eenvoudige mensen hem om raad of bijstand komen vragen. Zo zorgt hij ervoor dat de abdij een toevluchtsoord wordt voor de armen uit de streek.

Het is deze Wiardus die Dodo een norbertijner opvoeding geeft.
Dodo wil echter een meer ascetisch leven leiden en vraagt abt Siardus toestemming om zich te vestigen in de uithof van het klooster te Bakkeveen in de grietenij van de Zevenwouden .
Hier bouwt Dodo samen met zijn moeder en vrouw een stevige stenen kluis.

Op een zeker moment reist hij naar Haska en krijgt daar een visioen waarbij het kruisbeeld van het kerkje tot hem spreekt. Dan valt de deur van de kerk dicht en als hij de deur met veel moeite open krijgt schreeuwt de duivel hem toe dat hij hem hier zal terugzien!

Vele jaren later wordt hij door de vooraanstaande geestelijke Wybrand van Haska vanuit Bakkeveen naar het kerkje in Haska gestuurd. Dodo gaat onmiddellijk op weg en schroomt hierbij niet om over ijs van één nacht te gaan! Het is de nacht van Sint Andries begin november.
Dodo blijft ook in Haska sober leven en is erg hard voor zichzelf.
's Nachts staat Dodo vele malen op om te bidden en ook overdag knielt hij talloze malen neer in gebed. En zo zien zijn knieën er eeltig als die van een kameel.

Dodo is tijdens zijn leven in het hele land bekend door zijn vele wonderbaarlijke genezingen en voorspellingen.
Zo geneest hij een meisje van epilepsie. En een man die buiten zinnen is en daarom geboeid aan handen en voeten in een boot bij hem wordt gebracht wordt, geneest op Dodo’s voorspraak van zijn geestesziekte en keert zelf roeiend naar huis terug. Uit dankbaarheid stuurt de man Dodo een witte koe.
Ook wordt wel verteld dat Dodo een einde maakt aan het afschuwelijke gebruik van weerwraak zoals in die tijd werd gepraktiseerd. Als iemand namelijk vermoord was werd het lijk in de hoek van een schuur opgehangen om uit te drogen, tot het moment waarop zijn dood gewroken was.
Over Dodo wordt ook verteld dat hij de stigmata ontving. Overigens zouden die wondtekenen van de gekruisigde Jezus pas na zijn dood door de vrome lieden die zijn lichaam aflegden gevonden en gezien zijn.

Op 30 maart 1231 komt Dodo om door vallend gesteente bij de instorting van het dak van zijn kluis.
Al snel ontstaat er een cultus rondom de zo tragisch omgekomen wonderdoener.
Dezelfde heer Wybrand van Haska die Dodo naar Haska riep, heeft na zijn overlijden samen met nog twee geestelijken en hun families het plan opgevat om op deze heilige plek een klooster te stichten volgens de regel van Sint Augustinus.
Zo ontstaat een klooster rond Dodo's graf dat "Maria's Roozendaal te Haska" genoemd wordt.
Dit klooster, meestal enkel Haska genoemd, komt tot grote bloei. Van tijd tot tijd worden er huizen bijgebouwd, waaruit uiteindelijk een compleet dorp ontstaat. Het dorp, nu Haskerdijken genoemd, ligt nog altijd rechts langs de spoorlijn van Herenveen naar Leeuwarden. Er staat nog steeds een kerk, als altijd kapel genoemd.
Later zijn stenen terug gevonden die tot de kluis behoort moeten hebben waaronder Dodo uiteindelijk bedolven is. Van een aantal van deze stenen is in de twintigste eeuw in de bedevaarttuin te Dokkum een kruiswegstatie gebouwd.

Gedachtenis viering

Gedachtenis 30 maart.

Afbeelding

Zo moet de kapel te Haska er ongeveer uit hebben gezien.



Gebrandschilderde ramen in St. Nicolaasga, voorstellende Liudger, bisschop van Munster, Feico van Hallum, Dodo van Bakkeveen en Haske en Eelco, abt van Lidlum - Sint Nicolaasga
Dodo wordt meestal afgebeeld in het witte habijt van de norbertijner monniken.
Ook wordt hij wel afgebeeld in het ruwe kleed van een kluizenaar
Vaak zien we de stigmata, de kruiswonden aan handen voeten en zijde.
Maar ook komen afbeeldingen voor waarin hij geknield voor het kruisbeeld van de kapel te Haske ligt en het kruis tot hem spreekt.
Of de zalige Dodo zit midden in het puin van de ingestorte kluis.

Literatuur

Links