Sebastianus

Voornaam:
Nieuw op deze site:

           
Elia    Eleonora    Stanislaus    Peerke Donders   

Sebastianus
Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 48 x 32 kruisjes

Betekenis van de naam Sebastianus

De naam Sebastianus of Sebastiaan is afgeleid van een griekse naam: 'σεβαστος' (sebastos) en betekent: "eerbiedwaardige, verhevene"

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Sebastianus:
Bas, Basten, Basti, Bastia (Zwitsers), Bastiaan, Bastian, Bastiano (Italiaans), Bastien (Frans), Basto (Italiaans), Seb, Sebastiaan, Sebastian, Sebastiàn (Spaans), Sebastiano (Italiaans), Sébastien (Frans).

Vrouwennamen afgeleid van Sebastianus:
Bastienne (Frans), Bastina, Sébastienne (Frans).

Sebastianus van Rome (ook van Milaan) Gestorven 288.

Volgens de legende is Sebastianus afkomstig uit de Zuid-Franse stad Narbonne en opgevoed in Milaan. Terwijl de heilige bisschop Ambrosius beweert dat Sebastianus uit zijn bisschopsstad Milaan komt.
Verder is bekend dat hij officier is in het Romeinse leger. Hij is een gunsteling van keizer Diocletianus (284-305), die bekend staat als een gevreesde christenvervolger.
Als Sebastianus dan ook te kennen geeft christen te zijn, wordt hij ondanks zijn voorkeurspositie gemarteld. Hij wordt aan een boom gebonden als doelwit voor Numische boogschutters uit het leger. Bij het losmaken ontdekt men dat hij nog ademt. Uiteindelijk wordt hij doodgeknuppeld.

Legende:
Sebastianus is een vurig christen-gelovige.
Op een dag zullen twee broers, Marcellinus en Marcus, een tweeling, worden onthoofd, omdat zij weigeren het geloof in Christus af te zweren. Hun ouders komen hen opzoeken en proberen hen tot andere gedachten te brengen. Maar hun klagelijke smeekbeden kunnen hun zonen niet vermurwen.
Daarna komen ook nog de beide echtgenotes van Marcellinus en Marcus. Zij dragen hun kleine kinderen op de arm en huilen: 'Wie zal er voor onze kinderen zorgen? Hebben jullie dan een hart van staal, dat je je ouders veracht, je vrouwen wegduwt en je kinderen verstoot?'

De moed begint de twee al in de schoenen te zakken als Sint Sebastianus zich erin mengt; hij heeft het hele schouwspel aangezien en zegt: "Dappere christensoldaten, pas op dat deze verzuchtingen en smeekbeden jullie niet beroven van de eeuwige kroon."
Dan keert Sebastianus zich tot hun ouders met de woorden: "Vreest niet; ze zullen niet van u worden gescheiden; juist integendeel, ze gaan u vooruit om voor u in de hemel een blijvende plaats te bereiden."

Op dat moment omstraalt Sebastianus een hemels licht en plotseling ziet men hem staan in een schitterend wit gewaad, met zeven engelen die om hem heen staan.

De twee broers worden vastgehouden in het huis van Nicostratus en Zoé, zijn vrouw. Zij werpt zich voor Sebastianus' voeten en omdat zij het vermogen tot spreken heeft verloren smeekt zij hem met gebaren om vrijheid voor de jongens. Daarop bidt de heilige hardop: "Als ik werkelijk een dienaar van Christus ben open dan de mond van deze vrouw juist zoals U ook de mond van de profeet Zacharias hebt geopend." Op hetzelfde moment kan de vrouw weer spreken.
Daarop werpt haar echtgenoot Nicostratus zich voor de voeten van de heilige Sebastianus en smeekt om vergiffenis. Onmiddellijk breken de boeien van de beide gevangenen stuk; en Sebastianus nodigt ze uit om in alle vrijheid heen te gaan.

Maar zij op hun beurt verklaren dat ze zich voor niets ter wereld de overwinning die zij onder handbereik hebben, zullen laten ontgaan.
Marcellinus en Marcus worden dan aan een paal gebonden; daar beginnen zij de psalm te zingen: 'Zie toch hoe goed is het als broeders samen te zijn...' [Psalm 133] Daarop laat de prefect hun zijde doorboren met een lans. Zo voltooiden zij hun martelaarschap.

Vervolgens geeft de prefect Sebastianus aan bij keizer Diocletianus. Deze laat hem bij zich roepen en spreekt: "Ondankbare hond, ik heb je de eerste plaats gegeven in mijn paleis, en jij... jij hebt niets anders gedaan dan mij en mijn goden tegengewerkt."
Sebastianus antwoordt: "Ik heb zowel voor u als voor het Romeinse Rijk steeds gebeden tot mijn God die in de hemel is."
Diocletianus laat hem vastbinden aan een paal midden op het veld van de oorlogsgod Mars. Hij beveelt zijn soldaten hem met pijlen te doorboren. Welnu, de soldaten schieten zoveel pijlen op hem af dat hij er helemaal mee overdekt raakt en tenslotte meer weg heeft van een egel. Daarop laten ze hem gewoon achter in de veronderstelling dat hij dood is.

Een andere legende vertelt nu:
Dat een zekere Irene, weduwe van één van zijn collega-martelaars, midden in de nacht met leden van haar huishouding zijn lichaam komt ophalen met de bedoeling het een waardige begrafenis te geven.
Maar ze ontdekken dat de pijlen geen enkel vitaal lichaamsdeel hebben geraakt en dat hij nog ademt.

Zij dragen Sebastianus dus naar Irene's huis, verzorgen zijn wonden en verplegen hem tot al zijn kwetsuren zijn genezen. Zijn christenvrienden komen rond hem staan en raden hem aan uit Rome weg te vluchten. Maar Sebastianus voelt dat dit niet het moment is om zich te verbergen, maar juist moedig en standvastig voor zijn geloof uit te komen.

Nu gaat de oorspronkelijke legende weer verder:
Enkele dagen na zijn marteling stelt Sebastianus zich op op de trappen van het paleis en roept de twee keizers ter verantwoording voor het kwaad dat zij de christenen aandoen. En de keizers zeggen tot elkaar: "Dat is toch Sebastianus die wij van de week hebben laten doden door pijlschoten?"
Maar Sebastianus zegt: "De Heer heeft mij tot het leven teruggeroepen om nog één keer naar u toe te gaan en u te beschuldigen van het kwaad dat u de dienaren van Christus aandoet."
Maar de keizers laten hem met roeden geselen tot de dood erop volgt; ze bevelen dat zijn lijk in het riool gegooid moet worden. Maar reeds de nacht daarop verschijnt Sebastianus aan de heilige Lucina, openbaart haar de plaats waar zijn lijk zich bevindt en draagt haar op het te begraven.

Zeker is wel dat Sebastianus vlak naast de heilige paus Fabianus wordt begraven.
Vanouds worden beide heiligen daarom op dezelfde dag gevierd. Reeds in de 4e eeuw wordt in Rome de naar hem genoemde basiliek San Sebastiano gebouwd, een van de zeven hoofdkerken die pelgrims bij een tocht naar Rome bezoeken.

Zijn relieken bevinden zich in de aan hem gewijde kerk in Rome. Zijn hoofd is naar de kerk van de Vier Gekroonde Martelaren (Quatro Coronati) gegaan. Andere delen hebben (o.a) een plaatsje kregen in het Vaticaan.

Patroon

Al sinds de 7e eeuw wordt Sebastianus vanwege zijn pijlen aangeroepen tegen de pest. De pijlen worden zinnebeeld voor de ziekte die - naar men geloofde - door engelen, of door God zelf, op de mensen worden afgestuurd.
De voorspraak van Sebastianus wordt ook ingeroepen tegen besmettelijke ziekten, beroerte, buikloop, koorts, lepra, stomheid (vanwege de legendarische genezing van Zoé), waanzin en zweren; tegen godsdiensthaat en ketterij; ook tegen veeziekten.

Daarnaast is hij, onder veel andere patronaten, patroon van zwakke en ziekelijke kinderen, van oorlogsinvaliden, van stervenden en van uitdragers van doden.
Verder van soldaten, kruisridders, oorlogsslachtoffers, boogschutters en schuttersgilden, wapen- en vuurwerkfabrikanten, brandweerlieden, politie, speldenmakers en nog veel andere beroepen.
Maar ook van homoseksuelen (omdat hij als naakte man werd afgebeeld).

Martyrologium Romanum

Tertiodécimo Kaléndas Februárii.
Item Romæ, ad Catacúmbas, sancti Sebastiáni Mártyris, qui, Diocletiáno Imperatóre, cum habéret principátum primæ cohórtis, jussus est, sub título christianitátis, ligári in médio campo, et sagittári a milítibus, atque ad últimum fústibus cædi, donec defíceret.

Romeins Martelaarsboek

20 januari:
Eveneens te Rome (zie Fabianus) te Rome in de catacomben de martelaar Sint Sebastianus. Hj was aanvoerder van het eerste cohort onder keizer Diocletianus, en die vanwege zijn geloof in het open veld aan een boom werd gebonden en door de soldaten met pijlen werd beschoten en zolang geslagen dat hij de geest gaf.

Gedachtenis viering

Op 20 januari wordt Sebastianus samen met Fabianus herdacht. In de orthodoxe kerk op 24 oktober en 18 december.

Afbeelding

Sebastianus
Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 32 x 24 kruisjes



Bronzen plaquette van Egino Weinert
(doorklikken "Namenspatronale" en letter S)

Sebastianus en Fabianus samen

Sebastianus wordt afgebeeld als Romeins soldaat, als ridder met speer en schild; met pijlen in de hand; maar meestal als jongeman die bijna naakt aan een boom staat vastgebonden, doorboord met pijlen. (Omdat men in de kunst voor de 17e eeuw nog geen naakten afbeeldde, bood zijn verhaal de mogelijkheid toch een zowat naakte man weer te geven).

Dikwijls wordt hij afgebeeld samen met Fabianus

Literatuur

In 1946 publiceerden Gabriël Smit en Piet Worms een boekje over heiligen voor kinderen: 'Roosjes uit de Hemeltuin'; Utrecht/Antwerpen, De Fontein.
Het bevat ook een rijmpje voor Sint Sebastiaan:

Sebastiaan, wat moet gij lijden!
Ik zie de scherpe pijlen snijden
Diep in uw vlees, uw hart, uw hoofd
En nóg zingt gij: God zij geloofd.
O, mocht ik, als mij pijnen slaan
Zo fier en dankbaar blijven staan.

  • Butler H.L., Heiligen Levens pag. 22;
  • Jo Claes e.a.: Sanctus, meer dan 500 heiligen herkennen, pag. 207;
  • Clemen Jöckle: Heiligen van Alle Tijden, pag. 398.
  • Links

  • Heiligen Net
  • Op de Duitstalige site Heiligenlexicon meer informatie over Sebastianus.