Jacobus de Meerdere

OF

Betekenis van de naam Jacobus

Jacobus is een verlatinisering van de Hebreeuwse naam Jakob. 'ja'aqób' betekent : "hij greep bij de hiel, hij verdrong (zijn broer)." dit naar aanleiding van de geschiedenis van Jakob en Esau
(Gen 25, 19-34).
Daarom wordt aan deze naam ook wel de betekenis "bedrieger" gekoppeld.

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Jacobus:
Chago (Spaans), Co (of: Nicolaas), Cobus, Coos, Diaz (Spaans), Diego (Spaans), Haimy (Spaans), Jaak, Jaap, Jabik, Jacco, Jack, Jaco, Jacob, Jacobus, Jago, Jaime (Spaans), Jaimy (Engels), Jakke, Jake, Jakko, Jako, Jakob, Jakobus, James (Engels), Jamie (Schots) Jan-Jaap (+Johannes), Jap (Fries), Japco (Fries), Japie, Japik (Fries), Japke (Fries), Jappe (Fries), Jappie (Fries), Jappy, Jaques (Frans), Jarco, Jascha (Slavisch), Jax, Jouke(?), Jeep, Jim, Jimmy, Jippe (Fins), Job, Jop, Joppe,Ko, Kobe, Kobus, Koos, Santiago (Spaans), Sjaak, Sjacho, Sjaco, Tiago Spaans), Yakup (Turks), Yaqub (Arabisch).

Vrouwennamen afgeleid van Jacobus:
Bapke, Coba, Cobie, Coby, Jaapke, Jaccolin, Jacelyn, Jackelien, Jackie, Jacky, Jacoba, Jacobien, Jacobina, Jacobine, Jacolien, Jacoline, Jacomina, Jacomine, Jacomijntje, Jacomyn, Jacowiene, Jacorine (+Corien), Jacquelien, Jakelijn, Jakeline, Jakkelien, Japie, Japikje, Japke, Japkje, Jappekje (Fries), Jappichje (Fries), Jaqueline, Jakolien, Jakorien (+Corrie), Jalien, Jametta (Spaans), Jamie (Schots), Jasja, Jenny, Jike, Jikke, Jiks, Jouk(?), Koby,Koosje, Kootje.

Canon Heilige

Jacobus (de meerdere) is een van de z.g.n. canon heiligen.
Tot aan het concilie van 1976 werd over de hele wereld in de Heilige Mis hetzelfde Latijnse canon gebed gebruikt. Daarin zijn twee lijstjes met heiligen opgenomen.
Het eerste voor de consecratie waarin de volgende heilige staan:
Maria altijd Maagd en haar bruidegom Jozef, verder de heilige apostelen en martelaren Petrus en Paulus, Andreas, JACOBUS (de Meerdere), Johannes, Thomas, Jacobus (de Mindere), Philippus, Bartholomeus, Matthëus, Simon, en Thaddeus; Linus, Cletus, Clemens, Xystus, Cornelius, Cyprianus, Lauretius, Chrysogonus, Johannes en Paulus, Cosmas en Damianus.
Na de consecratie volgde het lijstje:
De heiligen, apostelen, martelaren en martelaressen: de heilige Johannes (de Doper), Stephanus, Mathias, Barnabas, Ignatius, Alexander, Marcellinus, Petrus, Felicitas, Perpetua, Agatha, Lucia, Agnes, Caecilia en Anastasia.

Jacobus de Meerdere (of Maior)

Bij de twaalf leerlingen van Jezus die ook apostelen worden genoemd, waren er twee met de voornaam Jacobus.
Jacobus de Meerdere was de zoon van Zebedeus en Maria van Salome.

[Hij onderscheidt zich van de andere apostel Jacobus die daarom Jacobus de Mindere (of Minor) wordt genoemd en op deze site een aparte pagina heeft gekregen.] Jacobus (de Meerdere) en zijn broer Johannes worden door Jezus geroepen om hem te volgen als ze hun visnetten aan het prepareren zijn bij het meer van Genesaret.
Van Jezus krijgen ze de bijnaam "Zonen van de donder (Boanerges)", vanwege hun opvliegend karakter.

In de evangeliën lezen we dat Jacobus betrokken is bij het wonder van de opwekking van de dochter van Jaïrus (Lucas 8,40-56).
Ook is hij een van de drie apostelen die getuige is bij de verheerlijking op de berg Thabor (Markus 9,2-13).
En wordt hij met Petrus en de andere Jacobus (de mindere) uitgenodigd om met Jezus mee te gaan als hij in de hof van Olijven (Matteus 26,36-56) verder gaat om alleen te bidden.

Volgens de Handelingen van de Apostelen trekken de apostelen de wijde wereld in om het goede nieuws (het evangelie) te verkondigen.
Volgens een oude traditie gaat Jacobus de Meerdere als zendeling naar Spanje.
Eerst komt hij in Galicia, waar hij een christen gemeenschap sticht en vervolgens naar de Romeinse stad Cesar Augusto, heden ten dage bekend als Zaragoza.


De Handelingen van de Apostelen (Hand. 12) beschrijven dat Jacobus de eerste Apostel is die de marteldood sterft.
Hij wordt vermoord door koning Herodes Agripa I op de 25ste maart van het jaar 41 (tegenwoordig viert de Kerk op die datum de boodschap van de Engel Gabriël aan Maria).

De traditie wil dat de leerlingen van Jacobus zijn dode lichaam naar Noord Spanje hebben vervoerd (Galicië). De relieken worden nog altijd bewaard in de basiliek van Santiago de Compostella. En ook nu nog trekken vele pelgrims naar die stad en dat heiligdom.

In Spanje is Jacobus de meest bekende en geliefde heilige. Zijn Spaanse naam "Santiago" is in Zuid Amerika de naam van veel hoofdsteden zoals Chili, de Dominicaanse Republiek en Cuba.

Patroonheilige

Jacobus de Meerdere is onder andere de patroon van de pelgrims, de ridders, de hoedenmakers en bejaardentehuizen.
Hij wordt aangeroepen tegen reuma en om mooi weer en een goede oogst te geven.

Feestdag

De feestdag van Jocobus de meerdere wordt gevierd op 25 juli

Martyrologium Romanum:

Octávo Kaléndas Augústi:
Sancti Jacóbi Apóstoli, qui éxstitit beáti Joánnis Evangelístæ frater; et, prope festum Paschæ ab Heróde Agríppa decollátus, primus ex Apóstolis corónam martyrii percépit. Ejus sacra ossa, ab Hierosólymis ad Hispánias hoc die transláta, et in últimis eárum fínibus apud Gallæciam recóndita, celebérrima illárum géntium veneratióne, et frequénti Christianórum concúrsu, religiónis et voti causa illuc adeúntium, pie colúntur.

In het Nederlands:
Sint Jacobus de apostel en broeder van de heilige evangelist Johannes die onthoofd werd door Herodes Agrippa rond het feest van Pasen. Hij was de eerste apostel die de martelaren-kroon ontving. Zijn heilige beenderen werd op deze dag van Jeruzalem naar Spanje overgebracht, en begraven in de verre provincie Galicië en waar zij zeer vroom worden vereerd door de inwoners en door zeer veel pelgrims die erheen komen uit godsvrucht of om een belofte te vervullen.

Afbeelding

Bronzen plaquette van Egino Weinert
(doorklikken "Namenspatronale" en letter J)


Patroonnaamkaarten van Egino Weinert zijn hier te bestellen (doorklikken "Namenskarten" en letter J)


Jacobus de Meerdere wordt op minstens drie verschillende manieren afgebeeld.
Als Apostel met blote voeten en lange toga met mantel. Als attribuut heeft hij dan een zwaard of dolk, omdat hij onthoofd is.
Een voorbeeld daarvan is het eerste plaatje daarop bevrijdt hij een opgehangen martelaar en geeft hem het leven terug, dit wordt verteld in een legende.

Als pelgrim gekleed als de pelgrims die naar Santiago de Compostella onderweg zijn. Hij heeft dan een pelgrimsstok, een kalebas om uit te drinken, een grote zonnehoed, een schoudertas en op hoed of tas een Jacobus-schelp, zoals de pelgrims die droegen als bewijs dat ze in Compostella geweest waren.

Als "matamoros" moren doder. Dit omdat hij in een verschijning de spanjaarden zou hebben aangevoerd om de saracenen te doden. Hij zit dan meestal te paard en draagt een wapenuitrusting.



Het imposante uitzicht op het pelgrimsoord Compostella in Spanje.

Spreekwoord

Weerspreuken

Literatuur

Links