Jozef

Betekenis van de naam Jozef

Het Hebreeuwse woord betekent: "God vermenigvuldigde".

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Jozef:
Beppe, Beppo (Duits), Chef, Giuseppe, Jef, Jeffried (+Wilfried), Jeu, Jeuf, Jeup, Jobo (Spaans), Joe, Joep, Joey, Joop, Joos, Joost, Jop, José, Josef, Joseph, Josephinus, Josephus, Josip (Zuid Slavisch), Josry, Josse, Joussep, Jozef, Jozefus, Jozeph, Jozephus, Jozsef (Hongaars), Jupke, Juup, Ossip, Pepe, Pepito, Peppe, Peppo, Seb, Seef, Sef, Sep, Sepke, Sepp, Seppe, Sipke, Sjef, Sjefke, Sosse, Youssef (Arabisch), Yoessoef, Yusuf (Turks), Zep.

Vrouwennamen afgeleid van Jozef:
Beppa (Duits), Fien, Fieke, Fiene, Fieneke, Fifi, Fina, Finetta, Fita, Joosje, Josanne (+Anna), Jose, Josefa, Josefien, Josefina, Josefine, Joséfine, Josepha, Josephien, Josephina, Josephine, Josetta, Josette, Josja, Josje, Josina, Josine, Joska, Joske, Jossie, Jossy, Josy, Josefa, Jozefien, Jozefina, Jozefine, Jozien, Jozina, Pepita, Phine, Pien, Seefke, Seffi, Sepha, Seva, Siene, Sina, Sosse, Sosseviene, Viene, Zeva.

Canon Heilige

Andreas is een van de z.g.n. canon heiligen.
Tot aan het concilie van 1976 werd over de hele wereld tijdens de Eucharistie viering hetzelfde Latijnse canongebed gebruikt. Daarin zijn twee lijstjes met heiligen opgenomen.
Het eerste vóór de consecratie waarin de volgende heilige staan:
Maria altijd Maagd en haar bruidegom JOZEF, verder de heilige apostelen en martelaren Petrus en Paulus, Andreas, Jacobus (de Meerdere), Johannes, Thomas, Jacobus (de Mindere), Philippus, Bartholomeus, Matthëus, Simon, en Thaddeus; Linus, Cletus, Clemens, Xystus, Cornelius, Cyprianus, Lauretius, Chrysogonus, Johannes en Paulus, Cosmas en Damianus.
Ná de consecratie volgde het lijstje:
De heiligen, apostelen, martelaren en martelaressen: de heilige Johannes (de Doper), Stephanus, Mathias, Barnabas, Ignatius, Alexander, Marcellinus, Petrus, Felicitas, Perpetua, Agatha, Lucia, Agnes, Caecilia en Anastasia.

Jozef, vader van Jezus

Sint Jozef is de echtgenoot van Maria, de moeder van Jezus.
Hij is dorpstimmerman te Nazareth. De evangelist Mattheus beschrijft hem als een "rechtschapen mens".
Zoals Lucas 1: 26-33 ons vertelt is Maria aan Jozef uitgehuwelijkt als zij van de Engel Gabriël de boodschap ontvangt dat zij een Zoon zal ontvangen.
Omdat ze verloofd zijn en Maria zwanger blijkt te zijn, wil Jozef in stilte van haar scheiden. Maar gelukkig komt een engel hem in een droom vertellen dat hij Maria onbevreesd tot vrouw kan nemen, omdat zij zwanger is van de Heilige Geest en een zoon zal baren die de naam Jezus gaat dragen.

Jozef wordt ons voorgesteld als een uitstekend huisvader. Volgens Lucas 2: 1-21 begeleidt hij Maria op weg naar Bethlehem en hij is bij haar als zij in een stal bevalt van haar zoon. Ook is hij erbij als herders hen komen bezoeken.

Samen met Maria brengt hij Jezus later naar de tempel om hem daar aan God op te dragen.
Toch laten ze hun zoon Jezus dan nog niet in de tempel achter maar in zijn plaats twee duiven, het plaatsvervangend offer van arme mensen.

Een ander verhaal over het bezoek van de wijzen en de gevaren die dat oplevert voor de kleine Jezus lezen we bij Matteüs 2: 1-22. In een droom verschijnt er opnieuw een engel aan Jozef als de wijzen uit het oosten nog bij hem in huis zijn, om te vertellen dat de wijzen een andere weg terug moeten nemen, niet langs Herodes moeten gaan, zoals zij beloofd hadden en dat hij met vrouw en kind naar Egypte moet vluchten, omdat de boze koning Herodes van het kind heeft gehoord en erop uit is de "koningszoon" te doden.

Als Jezus twaalf jaar oud is en tijdens het paasfeest ongemerkt in de tempel achterblijft, is hij met Maria bezorgd om hun kind en keert terug naar Jeruzalem om Jezus op te halen. Dit kunnen we lezen in Lucas 2: 41-52

Verder valt er over Jozef niet veel te vertellen. De heilige schrift zwijgt in alle talen. We vinden Jozef niet naast Maria onder het kruis en evenmin op Paasmorgen bij het graf. Men neemt daarom wel aan dat Jozef al gestorven is voordat Jezus zijn openbaar leven begon.

Hoogfeest

Het hoogfeest van Sint Jozef wordt gevierd op 19 maart. En sinds 1955 op 1 mei het feest van Jozef arbeider.

Patroon

Jozef is de patroon van de kerk en van de arbeid.
Ongehuwde mannen roepen hem ook aan om een goede huwelijkspartner te vinden, zoals in de bedevaartplaats Smakt in Limburg.

Martyrologium Romanum:

Quartodécimo Kaléndas Aprilis:
In Judaea natális sancti Joseph, Sponsi beatíssimae Vírginis Maríae, Confessóris et Ecclésiae universális Patróni; quem Pius Nonus, Póntifex Máximus, votis et précibus ánnuens totíus cathólici Orbis, universális Ecclésiae Patrónum declarávit.

In het Nederlands:
19 maart:
In Judea de geboortedag ten hemel van Sint Jozef, bruidegom van de allerheiligste maagd Maria, belijder. Paus Pius IX heeft hem op voorspraak en gebed van de hele katholieke wereld benoemd tot patroon van de universele kerk.

Afbeelding

Jozef wordt vaak voorgesteld als een wat oudere man.
Het kind Jezus vergezelt hem dikwijls. In de hand draagt hij een bloeiende lelie of staf.



Vaak zien we hem ook als timmerman aan het werk.

Weerspreuken

Spreekwoord

Bloemennamen

Veel bloemen en planten hebben naast hun officiële Latijnse naam één of meer namen in de volkstaal. Daarbij zijn er een aantal die naar een Heilige vernoemd zijn. St Jozef heeft ook enkele planten die zijn naam dragen zoals:

Duizendblad (Achillea millefolium L.)

Volgens een legende: verwondde Jozef zich, toen hij Jezus timmerles gaf. Jezus bedekte de bloedende wond met 't blad van deze plant!
Volksnaam in Frankrijk: Herbe du St. Joseph. In Duitsland: Zimmermannskraut.

Oleander (Nerium oleander L.)

Deze plant draagt ook wel de naam St Jozefstaf.
Hij groeit langs de oevers van de Jordaan. Is waarschijnlijk de roos waarover gesproken wordt in Ecclesiasticus (Jezus Sirach) 39:13.
In Italië vertelt men dat de staf van Jozef is gaan bloeien als de oleander. (Vandaar heeft op afbeeldingen Jozef een bloeiende staf!)

Veel informatie en plaatjes van o.a. bijbelse bloemen zijn te vinden op de site van kerktuin NPB Wassenaar.

Literatuur

Links

/