Valentinus

Nieuw op deze site:

Eleonora

Stanislaus

Peerke Donders

Aemilianus

Betekenis van de naam Valentinus

Valentinus (of Valentijn) is een Latijnse naam en betekent : "de Krachtige."
Het is een afleiding van de bijnaam van een Oost Romeinse Keizer uit de vierde eeuw. Het Latijnse woord 'valens' betekent: "sterk, krachtig, gezond".

Voornamen

Mannen namen afgeleid van Valentinus:
Valentino (Italiaans), Valentijn, Valentin (Frans), Valentinus (Latijn), Valentyn.

Vrouwen namen afgeleid van Valentinus:
Falon (Engels), Valencia (Spaans), Valentine (Engels), Valentina.

Valentinus (Valentijn) van Rome, martelaar

Zoals veel oude "heiligen" die door de eeuwen heen wel als zodanig vereerd zijn, maar waarvan het feitelijke bestaan geheel of grotendeels betwijfeld wordt, is ook de Heilige Valentinus in 1996 van de Heiligen-kalender gehaald, omdat de oorsprong van de heilige te onduidelijk blijft.

Een korte omschrijving van de heilige zoals die in de harten van gelovige mensen heeft geleefd:
Valentinus is een Romeins Priester in de tijd van Keizer Claudius II Gothicus (268-270). Omdat hij wijs en deugdzaam is wil de keizer met hem bevriend worden.
Hij laat hem oproepen en vriendelijk vraagt hij hem: 'Als u zo verstandig bent, hoe komt u er dan bij die flauwekul van dat bijgeloof over Christus aan te hangen? Ik zou u heel graag in mijn vriendenkring willen opnemen, maar dat zou wel betekenen dat u zich houdt aan de Romeinse goden.'
Waarop Valentinus antwoordt: 'Dat zou u niet van mij verlangen, als u iets meer wist van de heerlijkheid Gods; dan zou u beseffen dat Christus zijn zoon is.'
Valentinus weigert dus Christus af te zweren en wordt in 269 voor de Porta Flaminia met het zwaard onthoofd.

Een andere Valentijn was bisschop van Terni (daarom genoemd: Valentinus van Terni) en zou eveneens in Rome de martelaarsdood zijn gestorven. Mogelijk gaat het hier echter om dezelfde persoon. Beide heiligen werden op 14 februari gevierd
7 februari is de feestdag van de heilige Valentinus van Raetia (een derde Valetijn dus), met wie men de bovengenoemde heiligen met de naam Valentinus ook wel verwarde.

Paus Gelasius I riep in 496 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn. In de tijd van paus Gelasius I was er echter geen enkel biografisch gegeven meer over Valentinus bekend. Sint Valentijn werd genoemd als een van degenen 'die terecht door mensen worden vereerd, maar wiens daden slechts aan God bekend zijn'.

Op 14 februari vieren grote delen van de wereld "Valentijn" met de uitwisseling van briefkaarten, zoetigheid en bloemen tussen geliefden. Dit alles uit naam van Sint Valentijn. Al lang voor de viering van dit feest gold februari als een romantische maand. Valentijnsdag heeft sporen die terug gaan tot voor-christelijke Romeinse traditie.

Legenden

Het verhaal dat Valentinus mensen die hulp of troost zochten, met bloemen probeerde blij te maken, komt vaker voor. De huidige viering van Valentijnsdag stamt mogelijk uit deze overlevering.

De romantische lading van Valentijns legende, (het hebben van een affaire in een gevangeniscel en de heldhaftige wijze waarop hij de martelingen zou hebben ondergaan) maakte Valentinus in de middeleeuwen een van de populairste volksheiligen in de Nederlanden, Frankrijk en Engeland.

Gedachtenis viering

In het jaar 496 roept paus Gelasius 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn.

Sinds halverwege de vierde eeuw stond er in Rome op de plek van zijn terechtstelling bij de Porta Flaminia ter ere van hem een Valentinuskerk.

Vóór de verspreiding van het christendom vierde men onder de Noord-Europese en vooral de Angelsaksische volkeren een vruchtbaarheidsfeest. Men geloofde namelijk dat op de 14e februari de vogeltjes voor het eerst met elkaar paarden. Daaruit ontwikkelde zich het gebruik om jongens en meisjes op de vooravond van die dag lootjes te laten trekken. De winnaars waren voor een jaar met elkaar verbonden. Toen het christendom zich over deze streken verspreidde, bleef dat oude gebruik in stand; het werd verbonden met de naam van de heilige die op deze dag werd gevierd: Valentinus. Vanaf dat moment noemde men de winnaars van het loterijspelletje 'Valentijn en Valentine'. Ook degenen die elkaar voor het eerst op deze dag ontmoetten en verliefd werden, kregen deze benaming.
De tegenwoordige gewoonte om aan iemand die je graag mag, een aardigheidje te geven, is dus een afzwakking van het oorspronkelijke gebruik.

Patroonheilige

Valentinus is patroon van de bijenhouders (wellicht op grond van het vruchtbaarheidsfeest waarmee hij in verband werd gebracht: de bijtjes en de bloemetjes stonden immers eeuwenlang model voor de menselijke voortplanting!).
Hij is ook beschermheilige van verliefden, verloofden en jonggehuwden, en wordt aangeroepen voor het welslagen van het huwelijk.

Martyrologium Romanum:

Sextodécimo Kaléndas Mártii:
Romae, via Flamínia, natális sancti Valentíni, Presbyteri et Mártyris, qui, post multa sanitátum et doctrínae insígnia, fústibus cæsus et decollátus est, sub Cláudio Caesare.

In het Nederlands:
14 februari
Te Rome bij de Porta Flaminia, tijdens het keizerschap van Claudius, de geboortedag van Sint Valentinus, priester en martelaar, die nadat hij veel mensen had genezen en onderwezen, geslagen werd met knuppels en onthoofd.

Weerspreuken

Afbeelding

OF





Plaquette van Egino Weinert
(doorklikken "Namenspatronale" en letter V)

Omdat Valentinus van Rome (de priester) vaak verwisselt wordt met Valentinus van Reti (de bisschop), zijn ook de afbeeldingen niet altijd duidelijk.
Valentinus van Rome wordt ofwel afgebeeld als Romein met Romeinse kleding, ofwel als priester met kazuifel. Als attributen zien we het zwaard waarmee hij onthoofd is, of een martelaarspalm. Maar ook een haan (waakzaamheid) komt voor of bloemen die hij uitdeelt.
Bekend is een afbeelding waarbij hij het huwelijk sluit van een Romeinse soldaat en zijn bruid. En de afschildering van het genezen van een blind meisje.

Literatuur

Links