Judit

Telpatroon 48 x 32 kruisjes

Betekenis van de naam Judit

Oorspronkelijk Hebreeuwse naam die waarschijnlijk betekent: "Vrouw afkomstig uit Judea".

Voornamen

Vrouwennamen afgeleid van Judit:
Jehudith (Hebreeuws), Judica, Judie, Judina, Judintha (Duits), Judit, Judith, Judi (Engels), Juditha (Duits), Judy, Jutje (Vlaams), Juta, Juthe, Jutka, Jutta (Scandinavisch), Juut, Jytte (Deens).

Judit

Over de Jodin Judit (geleefd rond 660 vóór Christus) wordt verteld in het boek Judit, dat door de protestantse kerken niet als een volwaardig bijbelboek wordt beschouwd, maar wel door de Rooms katholieke kerk, zij het een boek van wat minder belang; vandaar dat het door de kathoieken 'deutero-kanoniek' wordt genoemd ofwel 'van de tweede lijst'.

Eigenlijk is het boek Judit een heftig oorlogsverhaal. De Babylonische heerser Nebukadnezar belegt een strafexpeditie tegen het zuidrijk Juda. Daarbij wordt de stad Bethulië, dicht bij het huidige Kafr Qud in Palestina, belegerd door de Assyriërs.
Het leger staat onder aanvoering van Holofernes. De inwoners van de stad zijn uitgeput en de wanhoop nabij. Maar Judith spreekt hun moed in en begeeft zich, samen met haar slavin in haar mooiste gewaden naar het vijandige legerkamp.
Daar weet ze Holofernes het hoofd op hol te brengen. Hij richt voor haar een feestmaal aan, waar zij alleen het zelf meegenomen eten en drinken nuttigt. Holofernes is verrukt van haar schoonheid en drinkt heel veel wijn, meer dan hij ooit in zijn leven op één dag gedronken heeft.
Tenslotte wordt Holofernes stom dronken overvallen door slaap. Dat is het moment voor Judit om Holofernes met zijn eigen zwaard het hoofd af te slaan.
Zij verbergt het hoofd in haar gewaden en laat het door de slavin naar de stad brengen. Eenmaal in de stad gekomen toont zij het afgehouwen hoofd aan de bewoners. Dezen raken bij het zien hiervan in een ware overwinningsroes, doen een uitval en weten de verwarde vijand op de vlucht te jagen. Op deze wijze is Judit de redder van de stad.
Het verhaal over Judit is een van de weinige bijbelgedeelten waar de macht van de vrouw die van de man overstijgt.
De twee andere verhalen zijn die van: Simson en Delila (Rechters 16:1 - 31) en: Jael en Sisera (Rechters 4:12-24).

Patroonheilige

Judit is de nationale heldin van de staat Israël.

Gedachtenis viering

Gedachtenis viering op 7 september. Men brengt "sint-juttemis" wel in verband met Judit.

Afbeelding

In het boek Judit lezen we op het moment dat Judit haar tevoren gemaakte plan wil gaan uitvoeren: "Ze legde het rouwkleed af dat ze droeg, evenals haar weduwedracht. Daarna baadde ze zich en wreef zich in met kostbare mirre. Ze maakte haar haar op, deed een hoofdband om en trok haar mooiste kleren aan, die ze had gedragen toen haar man Manasse nog leefde. Verder deed ze sandalen aan en tooide zich met enkelringen, armbanden, ringen, oorhangers en andere sieraden. Ze maakte zich zo mooi op, dat ze verleidelijk was voor iedere man die haar zou zien. Ze gaf haar slavin een veldfles met wijn en een kruik olijfolie. In een reiszak deed ze wat meel, gedroogde vruchten en fijn brood. Nadat ze ook al haar vaatwerk had ingepakt, gaf ze haar slavin alles te dragen. Samen gingen ze op weg.... Dit schriftgedeelte gaf voldoende inspiratie voor vele kunstenaars die het verhaal hebben afgebeeld.



In de beeldende kunst was vooral tijdens de renaissance het motief van de moord op Holofernes zeer geliefd. Maar ook in toneel, opera en gedichten vinden we het dramatische verhaal terug.
Judit wordt meestal afgebeeld met het afgeslagen hoofd van Holofernes in de ene en het zwaard in de andere hand.




Gustav Klimt: Judit voor Holofernes.



Bronzen plaquette van Egino Weinert
(doorklikken "Namenspatronale" en letter J)

Literatuur