Hilda van Whitby

Voornaam:
Nieuw op deze site:

           
Eleonora    Stanislaus    Peerke Donders    Aemilianus   

Hilda
Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 48 x 32 kruisjes

Betekenis van de naam Hilda

De naam Hilda is de aangepaste vorm van de Keltische naam 'Hild' en betekent waarschijnlijk "strijdster".

Voornamen

Vrouwennamen afgeleid van Hilda. (Zie ook Hildegard)
Hilda, Hilde, Hildo, Hille, Hilleke, Hilligje, Hilse, Hiltje,

Mannennamen afgeleid van Hild:
Hild, Hiltjo.

Hilda van Whitby

Volgens haar levensbeschrijver Bede, wordt Hilda (of Hild, de Oude Engelse vorm van haar naam) geboren in 614. Zij is de tweede dochter van Hereric, en diens vrouw Breguswith. Hilda is een nicht van de Angelsaksische koning Edwin.
Overigens heeft zij zelf altijd haar Keltische naam gebruikt: 'Hild of Streaneschalch' en niet de Angelsaksische 'Hilda van Whitby'.

Als Hilda nog een zuigeling is wordt haar vader vermoord door vergiftiging terwijl hij in ballingschap verkeert aan het hof van de Britse Koning van Elmet.
Men veronderstelt dat Hilda in Northumbria aan het hof van Koning Edwin wordt grootgebracht.

In 627 laat koning Edwin zich dopen op Eerste Paasdag (12 April), samen met de hele hofhouding, inclusief Hilda. De doop vindt plaats in een kleine houten kerk die haastig voor die gelegenheid is gebouwd, dichtbij de plaats waar thans de bekende kathedraal "Minster van York" staat.

Op 33 jarige leeftijd treedt Hilda in in een Benedictinessen klooster te Hartlepool. In 649 wordt zij abdis van dat klooster.
In 657 richt zij zelf een nieuw dubbelklooster op te Whitby (dat dan noch Streaneschalch heet). In dit klooster wonen zowel mannen als vrouwen in gescheiden afdelingen. Wel vieren ze samen de liturgie in de kloosterkerk. Dit dubbelklooster wordt een van de bekendste religieuze centra van het land. Vooral omdat Hilda er veel belang aan hecht dat zowel de monniken als de nonnen zich toeleggen op de wetenschap. Zij bestudeert er vooral het Keltische monnikendom.

Het leven in de abdij volgt de strikte kloosterregels. Alle bezit is gemeenschappelijk en de christelijke deugden van vrede en liefdadigheid worden er beoefend naast de studie van de bijbel.
Vijf monniken van dit klooster worden bischop en één van hen wordt bekend als Heilige John van Beverley.

In hetzelfde klooster wordt ook de eerste synode van het land gehouden. Daar stemt men in met de Romeinse manier om de Paasdatum te berekenen, d.w.z. Pasen wordt voortaan gevierd op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente. Wel blijven er sommige kloosters de Keltische rekenwijze handhaven, het Christelijke Paasfeest valt dan samen met het Joodse Paasfeest ("Pesach"). De Joden vieren het feest van de uittocht uit Egypte op de 14de van de maand Nisan in de Joodse kalender. Hoewel Hilda bekend staat als een groot voorstandster van de Keltische tradities heeft ze wat betreft de Paasdatum ingestemd met de algemene rekenwijze van Rome.

Bede beschrijft Hilda als een vrouw met veel energie. Ze is een kundig bestuurder en bekwaam leraar. Haar reputatie is zodanig dat zelfs koningen en prinsen haar om raad vragen, maar zij heeft ook zorg voor gewone mensen als Cædmon. Cædmon werkt als herder bij het klooster en wordt in een droom geïnspireerd om in Angelsaksische verzen God's lof te zingen. Hilda erkent zijn gave en moedigt hem aan om die te ontwikkelen.
Naast een sterk karakter heeft Hilda ook een gevoelig hart. Zoals Bede schrijft, "iedereen die haar kent noemt haar 'moeder' wegens haar opmerkelijke toewijding en liefde".

De laatste zes jaar van haar leven lijdt Hilda aan koorts. Maar zij blijft tot haar dood op 17 November 680 aan het werk. Een jaar voor haar overlijden sticht ze nog een ander klooster op Hackness, veertien mijlen van Whitby verwijderd.
Zij sterft na het ontvangen van de laatste sacramenten en een legende vertelt dat de klokken van het klooster van Hackness op het ogenblik van haar sterven uit zichzelf zijn gaan luiden.

Er is niet veel bekend over de abdij in Whitby tot het door de Deense invallers (Noormannen) werd vernietigd in 867.

Tweehonderd jaar later wordt er een nieuw Benedictijner klooster gesticht. Dat heeft bestaan tot aan de ontbinding als gevolg van de Reformatie door Koning Hendrik III in 1539.


(ruïne van het later herbouwde klooster te whitby)

Een lokale legende zegt dat wanneer zeevogels over de abdij vliegen zij ter ere van de Heilige Hilda hun vleugels onder water dompelen.

Een andere legende “verklaart” waarom men nog heden ten dage in Whitby veel fossielen vindt. Ten tijde van Hilda heerste er een slangenplaag in dat gebied. Hilda zou hen de koppen hebben afgesneden en in zee geworpen zodat ze (zelfs nu nog) versteend teruggevonden worden.
Het gaat dan om fossiele schelpen met de mooie naam "ammonite Hildoceras" die langs de kust veelvuldig gevonden worden.




In feite, dankt de ammonite Hildoceras zijn naam aan St. Hilda. Het was namelijk zo dat lokale "artisans" hoofden van slangen op ammonieten sneden, en deze "overblijfselen" verkochten als bewijs van het mirakel van de Heilige Hilda.


Het wapenschild van Whitby bevat drie dergelijke "snakestones".

Patroonheilige

Sinds de 19e eeuw is er een heropleving van de toewijding tot Sint Hilda tot stand gekomen. Met de ontwikkeling van onderwijs voor vrouwen is zij de patroon van vele scholen en universiteiten over de hele wereld geworden.
Ook wordt zij genoemd als patroon van studie en cultuur.

Gedachtenis viering

De Rooms katholieke kerk viert de gedachtenis van Hilda van Whitby op 17 November.
In Engeland viert men de overbrenging van haar gebeente op 25 augustus.
De Anglicaanse kerk viert haar feestdag op 19 november.

Afbeelding

Abdis Hilda van Whitby wordt meestal voorgesteld in zwart habijt met witte ondersluier en zwarte bovensluier. Zij heeft de abdissenstaf en een kerk of kloostermodel in de hand. Een kroon herinnert aan haar koninklijke afkomst en slangen aan haar voet aan de legende van de slangenvernietiging.

Hilda
Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 32 x 24 kruisjes







Literatuur

  • Jo Claes e.a.: Sanctus, meer dan 500 heiligen herkennen, pag. 244;
  • Grote bron van informatie over Hilda is "De geestelijke Geschiedenis van de Engelsen" door de zeer geëerde Bede in 731, die geboren is acht jaar vóór haar dood.
  • Links

  • Heiligen Net
  • Op de Duitstalige site Heiligen Lexicon meer informatie over Hilda van Whitby.
  • Engelse site.
  • Poster van Hilda.