Jeroen van Noordwijk

Nieuw op deze site:

Eleonora Stanislaus Peerke Donders Aemilianus

Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 48 x 32 kruisjes

Betekenis van de naam Jeroen

Jeroen is de verkorte vorm van de Griekse naam:'Hieronymus'. Deze naam betekent: "(met een) heilige naam)"

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Jeroen:
Geron, Hieron, Hiëron, Hieronymus (Grieks), Iero, Jero, Jeroen, Jeron, Jerome, Jérôme (Frans), Jeromy (Engels), Jeron, Jeroom (Vlaams).

Jeroen van Noordwijk (of Egmond)

Jeroen van Noordwijk wordt waarschijnlijk geboren in Schotland, al behoort in zijn tijd ook het huidige Ierland daartoe.
Hij wordt vóór 825 geboren als enige zoon uit een adelijke gezin.
Na zijn priesteropleiding besluit Jeroen evenals zijn voorgangers Willibrordus en Bonifatius naar Holland en Friesland te reizen om aldaar het geloof te verkondigen aan de Friezen en Germanen.
Hij komt in 847 op dezelfde plek aan land als Willibrord anderhalve eeuw eerder, dus bij de uitmonding van de Oude Rijn in de Noordzee. Hij maakt zijn opwachting bij de bisschop van Utrecht; dat moet Sint Hunger geweest zijn, want hij was bisschop van Utrecht tussen 845 en 851. Deze zendt de nieuwe priester naar Northgo (= het huidige Noordwijk).
Jeroen sticht er in 851 het eerste kerkje toegewijd aan Sint-Maarten.

Op 16 augustus 856 landen er Vikingschepen op het strand van Noordwijk. Ze stropen de omgeving af, plunderden de behuizingen van de bewoners en nemen priester Jeroen gevangen. De volgende dag dwingt hun hoofdman hem te offeren aan hun goden, maar Jeroen weigert.
Het is van de Noormannen bekend, dat zij wreed te werk gaan en er plezier in hebben vooral gerespecteerde mensen te vernederen en bang te zien. De Noormannen-aanvoerder wordt woedend en wil met alle geweld zijn gelijk halen. Hij draagt zijn mannen op Jeroen weg te slepen en ter dood te brengen.
Als de Vikingen wegtrekken, komen de bewoners van Noordwijk het lijk begraven en markeren zijn graf met steentjes.
Ruim een eeuw blijft het stil rond Jeroen. Dan gaat men op zoek naar zijn relieken. Daar is een legende aan verbonden.

Legende

Tijdens de invallen van de Noormannen is Jeroen op gewelddadige wijze om het leven gebracht. Zonder het te weten hebben de mensen van Noordwijk dus een heilige in hun midden gehad. Om de bevolking de kans te geven hem te vereren, moet er op een bepaalde plaats gegraven worden; dan zal men op het gebeente stuiten.
Een eeuw na de dood van Jeroen verschijnt de heilige in een droom aan een jonge man uit Noordwijk: Notbodus. De heilige vertelt hem waar zijn lichaam begraven ligt en verzoekt Notbodus om zijn relieken over te brengen naar de abdij in Egmond.
Van pure schrik onderneemt Notbodus echter helemaal niets. Ook niet als deze verschijning zich nog twee maal herhaalt.
Dan worden er paarden gestolen in het dorp. Alle mannen van het dorp gaan op zoek. Tijdens één van de overnachtingen gedurende deze expeditie krijgt Notbodus een droom, waarin wordt gezegd waar de paarden te vinden zijn. Tevens moet hij daar gaan graven, want dat is de plek waar Jeroen begaven ligt. Nu durft Notbodus niet meer te weigeren, hij vindt de paarden terug en graaft inderdaad op de aangewezen plek het gebeente op en brengt het naar de benedictijner abdij te Egmond. Daar wordt het bijgezet naast dat van Sint Adelbert, de stichter van de abdij. Op de plek waar hij begraven had gelegen verrijst later een kerkje, dat uitgroeit tot de huidige Hervormde Kerk.

In 955 wordt het gebeente van Jeroen op wonderbaarlijke wijze teruggevonden, vandaar dat hij patroon wordt genoemd voor verloren zaken.
In een grote processie worden zijn relieken overgebracht naar de abdij in Egmond Binnen. Daarbij zijn de bisschop van Utrecht Baldericus XV en Diederik II graaf van Holland aanwezig. Dit verstevigt het aanzien van de Graven van Holland. De beide heilige geloofsverkondigers, Adelbert en Jeroen hebben in het klooster van Egmond gerust tot de verwoesting van de abdij tijdens de woelingen van de Reformatie in 1573.
Tijdens de reformatie wordt Jeroen's hoofd verwijderd. De overige relieken worden in 1892 teruggebracht naar Noordwijk.

Gedachtenis viering

Op 17 augustus wordt de gedachtenis van Jeroen van Noordwijk gevierd.

Patroonheilige

Jeroen is patroon van Noordwijk en - tezamen met Adelbert - ook van Egmond.
Jeroen gold in onze streken in de Middeleeuwen als de patroon van de verloren voorwerpen. Deze rol is later overgenomen door Antonius van Padua.

Afbeelding

Klik hier voor gratis te downladen telpatroon 32 x 24 kruisjes

Jeroen van Noordwijk wordt voorgesteld als priester met kazuivel, een kelk met hostie in de hand.
Zijn Bekendste attribuut is een valk op de hand of op zijn wapenschild, als teken van zijn adelijke afkomst of als zinspeling op zijn naam ('hierax' is "valk").
Soms houdt hij een zwaard in de hand (martelwerktuig).

Literatuur

Claes, Jo e.a. Sancti, nog meer dan heiligen herkennen, pag. 274 ;

Links

Heiligen Net

Op de Duitstalige site Heiligenlexicon meer informatie.