Lodewijk IX

Telpatroon 48 x 32 kruisjes

Betekenis van de naam Lodewijk

Algemeen verklaard als een samenstelling van de Germaanse woorden 'hlûth' = "luid, beroemd," en 'wig' = "strijd". De betekenis is dan "beroemde strijder".
Maar een betere verklaring gaat uit van de woorden 'hlôdh = "buit" en 'wig'. De betekenis is dan dus "strijder om buit".

Voornamen

Mannennamen afgeleid van Lodewijk:
Lode, Lodewijk, Lodwyck, Loek, Loïc, Loïs, Lou, Looi, Lou, Luigi (Italiaans), Luigino (Italiaans), Louis (Frans), Louison (Frans), Louk, Loul, Ludo, Ludovic, Ludovicus, Ludwig (Duits), Luigi (Italiaans), Luis (Spaans).

Vrouwennamen afgeleid van Lodewijk:
Loeki, Loekie, Loes, Loesje, Loeske, Loïs, Lois, Lou, Louanne (+Anne), Loudi, Louelle (+Elisabeth), Luigina(Italiaans), Louisa, Louise, Loisette, Louiza, Louka, Louki, Loulou, Luan (Engels), Ludona, Lulu (Engels), Malou.

Koning Lodewijk IX, de Heilige

Lodewijk (of Ludovicus) wordt op 25 april 1214 te Poissy geboren als tweede zoon van Lodewijk VIII en de heilige Blanca van Castilië.
Op elfjarige leeftijd sterft zijn vader en wordt hij tot koning van Frankrijk gekroond in de kathedraal van Reims, die op dat ogenblik nog in de steigers staat. Zijn moeder fungeert tien jaar als regentes. Het is van haar bekend dat zij de jonge Lodewijk vooral op spiritueel gebied streng heeft opgevoed. Het moet haar veel moeite hebben gekost in die roerige tijd het land in rust te houden.

Op twintig jarige leeftijd huwt Lodewijk met de 14-jarige Margaretha van Provence. Ze krijgen elf kinderen. Het is een goed huwelijk, al maakt de heilige Franciscus van Sales melding van onderlinge meningsverschillen, bijvoorbeeld, omdat Lodewijk weigert rijke kleding te dragen. Ook zorgt de bemoeizucht van zijn jaloerse moeder herhaaldelijk voor spanning.

Lodewijk is een diplomaat van Europees formaat en in zijn koninkrijk weet hij het interne evenwicht te verzekeren, onder meer door de hervorming van de rechtspraak en het muntwezen.
Hij bestrijdt allerlei maatschappelijke en kerkelijke mistoestanden en bevordert de wetenschap. Zo sticht hij de Sorbonne, de universiteit van Parijs.
Onder zijn regering komt de Gotiek in Frankrijk tot volle bloei.
Hem wordt wel verweten dat hij te veel tijd aan gebed en geestelijke oefeningen besteedt. Ook houdt zijn geestelijke instelling in dat hij zich in zijn privé-leven houdt aan de leefregel van de franciscanen. Hij wordt één van de eerste leden van de derde leken orde van Sint Franciscus.
Verder sticht Lodewijk veel hospitalen en ziekenhuizen, waar hij soms in eigen persoon bij de verpleging komt helpen.

In 1248 vertrekt hij met de zesde kruistocht (1248-1250) naar Jeruzalem om het Heilige Land te veroveren. In Egypte wordt hij gevangengenomen bij de stad Damiate en pas vrijgelaten na betaling van een gigantisch losgeld. Bij die gelegenheid maken de bemiddelingspogingen van de heilige Ivo van Nazareth grote indruk op hem.

Het is overigens niet in het Franse staatsbelang dat hij na zijn vrijlating nog vier jaar in het Oosten met name in Israël blijft. Hij keert pas naar Parijs terug vanwege de fatale hartkwaal van zijn moeder, de regentes Blanca van Castilië.
Op de terugtocht ontvangt Lodewijk kostbare relikwiëen uit handen van koning Boudewijn van Constantinopel: de doornenkroon van Christus, een stuk van het Kruis en mogelijk ook enkele spijkers. Om deze relieken een waardige rustplaats te kunnen geven laat hij bij wijze van reliekschrijn in Parijs de Sainte Chapelle bouwen, nog steeds beroemd vanwege haar 13e-eeuwse gebrandschilderde glasvensters.

Het beeld van de Heilige koning Lodewijk, rechtsprekend onder een eik in het bos van Vincennes, is tot de collectieve verbeelding gaan behoren.

Tijdens zijn regeerperiode houdt Lodewijk zich actief bezig met het bekeren van de Mongolen, naar wie hij meerdere malen een missie zendt, die echter altijd onverrichter zake terugkeert.
Daarom onderneemt hij Rond 1270 nog een tweede kruistocht. Deze heeft niet de bedoeling het Heilig Land te veroveren, maar richt zich op de bekering van de islamitische landen in Noord-Afrika.
Tijdens deze onderneming sterft Lodewijk samen met zijn broer, op 56-jarige leeftijd aan de pest, ergens in de omgeving van Tunis.

In 1297 wordt Lodewijk IX door paus Bonifatius VIII heilig verklaard.

Patroonheilige

Lodewijk IX is patroon van het Franse koningshuis; van Berlijn, München, Parijs, Saarbrücken, São Luís (Brazilië) en alle naar hem genoemde steden in Frankrijk; van de leden van de Derde Orde van Franciscus en van pelgrims en soldaten (vanwege zijn kruistochten); van rechtsdienaren (vanwege zijn rechtvaardig beleid) en van wetenschap (vanwege de stichting der Sorbonne); van bakkers, bouwvakkers, metselaars, timmerlieden, steenhouwers, beeldhouwers, stukadoors, tapijtwevers en behangers (dit vanwege de bouw van de Sainte-Chapelle, waarbij de ramen respectievelijk met wandtapijten en met behang worden vergeleken!); van juweliers (nog altijd vanwege de kostbare versieringen die hij aanbracht); van kooplieden en knopenmakers; van boekbinders en boekdrukkers; van borstelbinders en hoefsmeden en kappers en vissers; en van blinden.
Hij wordt aangeroepen tegen blindheid, oorziekten en de pest.

Gedachtenis viering

De gedachtenis van Lodewijk IX (de heiige) wordt gevierd op 25 augustus.

Afbeelding

Lodewijk IX wordt afgebeeld met wapenschild en kroon (koning); zijn blauwe koningsmantel is versierd met Franse lelies. Soms met een eik, waaronder hij rechtsprak; met doornenkroon en spijkers; met model van de Sainte-Chapelle.




Beeld van Lodewijk IX in de beneden kapel van de door hem gestichte Saint Chapelle te Parijs.

Reliekschrijn van de doornenkroon nu bewaard in de Notre Dame in Parijs, maar ooit door Lodewijk in de Sainte-Chapelle geplaatst.


Bronzen plaquette van Egino Weinert
(doorklikken "Namenspatronale" en letter L)

Literatuur

Links